Zacznijmy od tego, o co w ogóle chodzi z tym wewnętrznym dzieckiem, bo to może się wydawać, że są jakieś farmazony, wyświechtane hasło, przewijające się ostatnio, popularne w takiej psychologii hobbystycznej. Bo tak rzeczywiście jest, prawda? Przewijają się różne tematy, trendy, o których się mówi więcej. Wszyscy się na tym koncentrują i trochę zapominają o całej reszcie. Problem w tym, największy właściwie, to moim zdaniem wcale nie jest w tych trendach, tylko że my szukamy na zewnątrz tego, co jest dla nas dobre, co powinniśmy i co jest naszym problemem nawet, zamiast po prostu zajrzeć w głąb siebie.  Bo to, że przyporządkujemy do siebie jakąś przypadłość, jakąś tendencję, jakieś zaburzenie, jakiś problem, wcale nie musi oznaczać, że wszystkie nasze problemy, z którymi się zmagamy obecnie, zostaną rozwiązane. To może być tylko ułamek tego, co nam dolega. Dlatego, tak jak mówiłam, najlepiej zajrzeć w głąb siebie, przyjrzeć się sobie, przyjrzeć się swoim emocjom i sprawdzić, co można poszukać i co można zrobić, by sobie pomóc.

I między innymi problemem Róży, który utrudnia jej stworzenie dobrej i konstruktywnej relacji, jest jej wewnętrzne dziecko i takie nieprzepracowane problemy, z którymi to dziecko nadal się zmaga. Czyli poczucie osamotnienia, odrzucenia, pewność, że zostanę odrzucona i i tak będę samotna. Dlatego, że ona tak właśnie czuła się w dzieciństwie, a to wynikało z najbliższych relacji. Kluczowe – nie oszukujmy się – są relacje z rodzicami. Chyba, że ktoś nie ma rodziców, to wtedy są jakieś inne osoby, które pełnią rolę tych rodziców. Albo może ci rodzice są zbyt daleko i ktoś inny jest tym jakby rodzicem. Ale kluczowe są te najważniejsze postaci dorosłe w życiu dziecka, czyli przede wszystkim rodzice. Nawet jeśli rodzic jest nieobecny, fizycznie czy mentalnie, to i tak spełnia jakąś rolę. Ponieważ my, jako dzieci, najczęściej sami sobie wyjaśniamy to, czego nie rozumiemy. Więc jeżeli nie rozumiem, dlaczego ten rodzic mnie ignoruje, odszedł nagle, przestał na przykład mnie odwiedzać, nigdy nie ma dla mnie czasu, to sama sobie to wyjaśnię, ale wyjaśnię sobie to w naiwny i dziecięcy sposób, a mianowicie szukając przyczyn w sobie. Czyli, że to ze mną jest coś nie w porządku, jestem zbyt mało ważna, niewartościowa i niewystarczająca.

Zobaczcie, że Róża wywodzi się z takiej klasycznej, patriarchalnej rodziny, gdzie ojciec pracował, był nieobecny, był właściwie uznany (nieświadomie) przez większość rodziny, za tego silnego, za tego ważnego i tego zorganizowanego. Natomiast matka to kobieta, która siedzi w domu, w cudzysłowie, czyli ogarnia dom i dzieci/dziecko, nie realizuje siebie w żaden sposób, zagrzebała swoje marzenia z przeszłości, żyje właściwie w rezultacie wbrew sobie, wykonując jednocześnie cholernie ciężką pracę, bo opieka nad dziećmi i ogarnianie domu to są dwa etaty. I to jest paradoksalnie często o wiele trudniejsze niż praca zarobkowa, w której odnosimy sukcesy i za którą jeszcze dostajemy pieniądze. Bo w tym ogarnianiu domu nikt nie daje motywacji. Nikt tego najczęściej w ogóle nie docenia. Zatem ta matka czuje się niedoceniona i nieważna, więc w sumie trudno, żeby pokazała Róży, jak czuć się ważną i wartościową kobietą, jak czuć się silną i pewną siebie. Jednocześnie matka Róży, skoro poświęca się dzieciom, to próbuje jakoś w życiu tych dzieci uczestniczyć, ale ona to robi w taki bardziej agresywny sposób. Nie z empatią i czułością. Wydaje jej się, że dba o ich bezpieczeństwo, a tak naprawdę próbuje im w twardy sposób coś narzucać, o coś wypytywać, czegoś się dowiadywać i właściwie to sama decyduje o tym, co jest ważne, jednocześnie nie pytając dziecka o to „z czym się zmagasz, w czym mogę Cię wesprzeć, jaki masz problem?”.

Nie wiem, czy dobrze wyjaśniłam tę różnicę. Można do czyichś problemów podejść z empatią i chcieć wesprzeć tę osobę, po prostu pytać i próbować się dowiedzieć, „co mogę dla Ciebie zrobić? Jak mogę Ci pomóc? Co jest dla Ciebie trudne? Z czym sobie nie radzisz?”. A przede wszystkim „jak się czujesz?”. „Czy chciałabyś, żebym Ci jakoś pomogła? Czy może chciałabyś, żebym Cię przytuliła teraz?”. To jest takie podejście z empatią, zorientowane na tej osobie, która ma te problemy i potrzebuje wsparcia. Ale zobaczcie, że możemy również chcieć kogoś wesprzeć, ale nie mieć do tego żadnych narzędzi. I jeszcze słabo wykształconą empatię z powodu słabego wglądu w siebie. Więc tak w sumie po omacku dążymy do tej pomocy. Do takiej pomocy, którą może wzięliśmy z jakiejś literatury, gdzie bohaterowie zabijali się, żeby kogoś tam uratować, czyli robili spektakularne rzeczy. Co ma się właściwie nijak do empatii. Bez narzędzi trudno jest kogoś wesprzeć. Bez narzędzi w postaci właśnie tejże empatii, takiej gotowości i chęci zrozumienia drugiej osoby. I wtedy osoby, które chcą pomóc, ale bez empatii, próbują narzucać jakieś sposoby temu potrzebującemu. „Zrób to! Zrób tamto! Mam dla Ciebie rozwiązanie, masz mnie posłuchać”. Jeszcze czasami sobie pozwalają grozić. Jakiś szantaż wprowadzają, że „jak nie zrobisz tego, to ja nie zrobię Ci tamtego. Jak tego nie zrobisz, to ja Cię odrzucę, obrażę się. Jak nie skończysz z nim tej znajomości, to nie będziesz już moją córką. Uważam, że potrzebujesz mieć w domu więcej jedzenia, więc weź te słoiki i nie przyjmuję odmowy. Jeśli ich nie weźmiesz, to nie będę się do Ciebie odzywała”. I zobaczcie, że to jest niby pomaganie, ale właściwie ma się nijak do pomagania. To jest bardziej takie narzucanie, wciskanie komuś tego, co żeśmy sami wymyślili, w imię pomocy, oficjalnie, ale tak naprawdę to często jeszcze pogarsza sytuację i szkodzi.

Jeśli Róża doświadczyła takiej bliskości, a w jej przekonaniu -pewnie w dużej mierze nieuświadomionym – bliskość polega na tym, że ktoś wpiernicza się w nasze sprawy, nie pyta o nic, wpiernicza się z gotową receptą i rozwiązaniami i jeszcze zmusza nas do zastosowania tych rozwiązań. W przekonaniu Róży bliskość polega też na tym, że ktoś wymaga, oczekuje, jednocześnie nie przyzwalając nam na tak samo ważne oczekiwania. Czyli oczekiwania tego rodzica są ważniejsze, a oczekiwania i potrzeby dziecka nie są istotne. Potrzeby dziecka są tylko fanaberią, a oczekiwania rodzica są czymś ważnym, czymś, co należy respektować. Oczekiwania rodzica nie przyjmują odmowy. Tu nie ma szans na odmowę. Nie akceptuje odmowy. I wiecie, jak tu wejść w bliską relację z optymizmem, jeżeli wyobrażamy sobie, że drugi człowiek coś będzie od nas chciał i jak tylko mu odmówimy, to wszystko się skończy i będziemy się znowu tak okropnie czuć, jak wtedy w dzieciństwie, jako to samotne dziecko.